Het kost veel te duur

Bovenstaand gallicisme hoorde of las ik ergens toen het weer eens over de kosten van het koningshuis ging. Het zou allemaal te duur zijn. Eerst was het een woning, toen een jacht, een vakantiehuisje, privévliegtuig en als laatste het zakgeld voor de beoogde troonopvolgster.

Als je dat soort dingen leest en er niet al te lang over nadenkt dan is het natuurlijk belachelijk en uit de tijd. Op basis van afkomst en geboorte word je benoemd in een functie. Het gaat er niet om wat je kan, maar wat je afkomst is. En natuurlijk moet dat zo gauw mogelijk veranderen. Net als in de VS moet ieder ander de mogelijkheid hebben om staatshoofd te kunnen worden. Je afkomst mag daar niets mee te maken hebben. Net als in de VS. Iedere burger kan daar president worden. Je hebt alleen wat specifieke kwaliteiten nodig.

Maar ja, we hebben nou eenmaal een koningshuis en omdat nu zo maar af te schaffen…

Vroeger stond dat in het beginselprogramma van de PvdA, maar ik weet niet of het er nog staat. Want als je naar de geschiedenis kijkt dan zie je dat drie PvdA-premiers de monarchie de nek om hadden kunnen draaien, maar dat hebben ze niet gedaan. Drees ten tijde van de Greet-Hofmans affaire, Den Uyl tijdens de Lockheed-affaire, en Kok over de schoonvader van de huidige koning.

Ze hebben het niet gedaan…

En persoonlijk denk ik dat ze daar goed aan hebben gedaan. Op één of andere manier heeft het koningshuis bijgedragen aan de stabiliteit van Nederland. Er zijn toch weinig mensen te vinden die het koningshuis echt willen afschaffen. En in deze snelle veranderende maatschappij is het toch heel fijn dat er nog een vast gegeven bestaat. Ik ben bijzonder blij dat er nog iemand is die zich hiervoor leent.

Als lid van het koninklijk huis (en ook familie) leef je toch in een gouden kooi bezet met diamanten. En juist door die geboorte kun je niet kiezen of je daar toe wilt behoren. Dus je wordt geboren en je toekomst staat al vast, je wordt troonopvolger. En daardoor vervalt je recht op privacy. Alles wat je doet wordt gevolgd en vastgelegd. Voor een klein gedeelte door de pers, maar ook door de hofhouding en als die er niet zijn door de beveiligers. Een stukje wildplassen is er niet bij voor mijnheer Van Buren. Andere gekke dingen doen, er is altijd wel iemand die dat ziet. Je bent nooit alleen.

Een aantal jaren geleden is wijlen Prins Friso een huwelijk aangegaan zonder toestemming te vragen aan het parlement. Daardoor verviel zijn recht (plicht?!) tot troonopvolging. We kunnen het hem niet meer vragen maar ik heb toch sterk het vermoeden dat dat allemaal niet toevallig was.

Kortom, ik denk dat de huidige constitutionele monarchie met een parlementair stelsel de minst slechte keuze is voor het Nederlandse staatsbestel. En zolang we er nog iemand voor vinden die dat wil doen moeten we niet gaan kruidenieren over de kosten. Er staat nogal wat tegenover.