Schoolontbijt, noodzaak of overbodig

door: Geert Snijders

Vrijdag 31 maart 2017, het PvdA-Bieb-debat “Schoolontbijt, noodzaak of overbodig”. Een sociaal relevant onderwerp, ongeveer 30 betrokken aanwezigen, Fouad Kabbouti als gespreksleider en Denise Heins met zang en piano. Alle ingrediënten voor debat en een inhoudelijke  afsluiting van de (werk)week.

Het sociaal  probleem is helder en niet omstreden. Er zijn meerdere scholen in ‘s-Hertogenbosch met meerdere klassen waar gemiddeld 6 kinderen niet ontbeten hebben als ze aan hun schooldag beginnen. Een bevestiging van aanwezige leerkrachten, welzijnswerkers en van een vertegenwoordiger van het Nationaal Jeugdontbijt.

Ook eensgezindheid over de noodzaak dit probleem aan te pakken. Kinderen die niet ontbeten hebben kunnen zich moeilijker concentreren en zij hebben evident slechtere leerprestaties dan kinderen die wél hebben ontbeten. En, zo vinden de aanwezigen: kinderen mogen niet de dupe zijn of worden van het gedrag en de (on)mogelijkheden van de ouders. Gelijke kansen voor iedereen! Het kind moet Centraal staan! Het maatschappelijk draagvlak voor het Schoolontbijt blijkt wel uit het feit dat het Pilotproject Bosch Schoolontbijt voorkomt uit het standpunt van het Jongerenparlement.

De primaire verantwoordelijkheid voor het ontbijt van kinderen ligt bij de ouders. MAAR, er zijn ouders die deze verantwoordelijkheid tijdelijk of permanent niet in kunnen vullen. Ouders met een verslavings- of psychiatrische problematiek. Ouders met een verstandelijke handicap. Of ouders met financiële problemen: armoede. In die situaties is ondersteuning noodzakelijk en is een schoolontbijt een oplossing.  Een specifieke benadering. Overigens ook pleidooien voor de generieke benadering: een schoolontbijt voor alle kinderen op alle scholen. Een generieke aanpak met een verwijzing naar onder andere Finland waar een dergelijk schoolontbijt een basisvoorziening is. Dat is meteen de opmaat voor een politieke discussie over de taken, de rol en de verantwoordelijkheid van de overheid in onze samenleving.

Het is duidelijk dat de overheid – ook de lokale overheid – het niet alléén kan. De overheid kan niet alleen het armoedeprobleem oplossen. De overheid kan er niet alleen voor zorgen dat alle kinderen ontbeten hebben als ze aan hun schooldag beginnen. Anderzijds kan het particulier initiatief het ook niet alleen. Het is een illusie te denken dat dit  type sociale problemen door het particulier initiatief alléén kunnen worden opgelost. Overheid en particulier initiatief hebben elkaar in een alliantie nodig. De overheid moet financieel investeren, initiëren, stimuleren en mogelijk ook regisseren. Dat vergt een overheid die een duidelijke Visie heeft en die visie weet om te zetten in heldere doelen. Regisseren is daarbij  iets anders dan de baas spelen. Een klassieke valkuil. Dat moet niet. Wat wel moet is instanties en particuliere initiatieven in hun waarde laten, waar mogelijk verantwoordelijkheden overdragen en burgers emanciperen tot zelfraadzaamheid. En zo krijgen twee sociaal-democratische waarden – gelijke kansen voor iedereen en emancipatie van burgers – een plaats in dit #Biebdebat.