Fractie mengt zich stevig in debat over samenleving ná coronacrisis

Beste mensen,

We bevinden ons te midden van een crisis die we eens in de zoveel decennia meemaken.

De coronacrisis heeft niet alleen funeste gevolgen voor de gezondheid van velen die ons lief zijn:

ze maakt kwetsbaren nóg kwetsbaarder;

ze legt een klemmend beslag op de toch al onder druk staande zorg-, onderwijs- , politie- en welzijnswerkers;

ze vormt de potentiële doodsteek voor de broodverdienste van talloze werknemers, bedrijven, verenigingen en maatschappelijke en culturele instellingen instellingen;

En last but not least: ze legt een bom onder de eerder toch al uitgeknepen huishoudportemonnee van gemeenten.

Zowel in de landelijke politiek als hier in de gemeenteraad van ’s-Hertogenbosch worden dan ook ingrijpende keuzes gemaakt. Wat is de rol van de overheid nu samenleving, maatschappij en economie langdurig ontwricht dreigen te raken? Wie helpen we? Wie kunnen we helaas niet helpen?

Voor de korte tot middellange termijn hebben we het College tot meer spoed gemaand: verenigingen, culturele instellingen en ondernemers die het water aan de lippen staat verdienen zekerheid. Ze willen terecht antwoord op vragen als:

Moet ik de komende maanden mijn lokale lasten betalen?

Als ik huur van de gemeente, loopt de huur door terwijl ik niet open kan?

Is er een noodfonds voor bedrijven, verenigingen en instellingen die om driegen te vallen?

Welke vrijheden (terrassen, openingstijden) worden tijdelijk verruimd om extra omzet te kunnen genereren?

Na een urenlang debat heeft het College toegezegd uiterlijk 2 juni een dergelijk steunpakket voor de korte termijn op de mat te leggen. De eerste week van juni zullen de fractievoorzitters en het college daar waarschijnlijk het debat over voeren.

Daarnaast hebben raad en college stevig gediscussieerd over een steunpakket voor de lange termijn. Hierover zijn we ronduit positief: we zetten stappen die in veel steden nog lang niet gezet zijn zowel als het gaat om de uitgangspunten (wie helpen we?) als om de financiën (hoe betalen we dat?).

Als fractie hebben we, in goede samenwerking met partijen uit oppositie en coalitie, een aantal belangrijke uitgangspunten in de lokale aanpak weten te verankeren:

Kwetsbaren beschermen: we bieden hulp en ondersteuning aan de kwetsbare inwoners vandaag (ouderen, zieken, direct getroffen ondernemers en zzp’ers) en die van morgen (werknemers die hun baan kwijtraken, ondernemers die hun bedrijf op de fles zien gaan, kinderen in ontwrichte gezinnen die schoolachterstand oplopen of erger, mensen met psychische problemen die verergeren etc);

Bescherming van onze publieke infrastructuur: voorzieningen op het gebied van armoede en jeugdzorg dienen overeind gehouden worden. Onze bibliotheek, musea, podia en festivals helpen we door de storm helpen. Verenigingen die het bindmiddel zijn van onze samenleving, van sport tot carnaval, houden we overeind.

Steun aan de publieke werkers: bottom-line voor de Partij van de Arbeid is dat de publieke werkers en instellingen die nu ons nu land redden morgen niet het kind van de rekening mogen zijn. De komende jaren vragen om versterking van cruciale beroepsgroepen, uitholling moet voorkomen worden.

De 1,5 meter democratie uitvinden: als er iets fnuikend zou zijn dan is het dat we – na het ontstaan van al die hartverwarmende initiatieven van de afgelopen weken – ons nu terugtrekken in de luwte om als stadsbestuur in ons uppie de nieuwe werkelijkheid vorm te geven. Maatschappelijke activiteit moet beloond worden: steunmaatregelen voor korte en lange termijn vinden we uit met de betrokkenheid van de samenleving die zich nu zo sterk manifesteert.

Waar mogelijk anticyclisch investeren: het nu rucksichtslos schrappen van investeringen -van woningbouw tot de ontwikkeling van de spoorzone tot nieuwe initiatieven die onze stad sterker en aantrekkelijker maken- zal de crisis enkel verdiepen. Waar het kan halen we investeringen naar voren.

Daarbij geldt wel realisme: als het moet dienen nieuwe wensen te sneuvelen voor vaste waarden en zekerheden.

Wie we kunnen helpen hangt pijnlijk samen met wat we kunnen betalen. En daarover maken onze fractie en de gehele raad zich bijzonder grote zorgen. De inschatting is dat de coronacrisis jaarlijks 60-80 miljoen zal kosten. Dat komt naast de 5 miljoen euro tellende bezuinigingsopdracht die we al hadden én het oplopende tekort op de (jeugd)zorg van jaarlijks tien miljoen als het rijk de onzalige koers niet wijzigt.

Die tientallen miljoenen zijn niet op te vangen met enkel het schrappen van wat nieuw beleid – daarvoor is de omvang te groot, de duur te onvoorspelbaar. Eenmalig geld van het rijk is ook onvoldoende. Want we kennen de systematiek in Den Haag: vandaag geven, morgen nemen. Daarmee lopen we het gevaar dat we de samenleving die we vandaag overeind houden, morgen kapotbezuinigen.

Als PvdA-fractie hebben we dan ook gepleit voor een bijzondere maatregel: vraag Den Haag om de coronamiljoenen buiten de jaarlijkse begroting te mogen houden. Daarmee voorkomen we dat we miljoenenbezuinigingen op armoede, zorg en cultuur moeten nemen. De kosten kunnen we vervolgens betalen uit: 1) mogelijke rijksbijdragen; 2) leningen op de kapitaalmarkt tegen langlopende leningen die we gespreid over tientallen jaren terugbetalen; 3) lokale bezuinigingen / schrappen van nieuw beleid. De gemeenteraad heeft dat voorstel met 13 van de 14 partijen omarmd waardoor het College nu de lobby samen met de Brabantse steden en de Vereniging Nederlandse Gemeenten in gang gaat zetten.

Kortom: we mengen ons stevig in het debat over de samenleving ná de coronacrisis. Het helpt als we signalen over verenigingen, inwoners, ondernemers en instellingen die het niet redden zo spoedig mogelijk van jullie doorkrijgen. Het ingrijpen van het stadsbestuur op de rommelige uitvoering van de bijstand voor ZZP’ers is bijvoorbeeld te danken aan de voortdurende stroom aan informatie die we krijgen van Robert Verhoeven, Lidwien van Noort, Lesha Bosman e.a. Het voorstel van Jolanda om de horeca meer ruimte te bieden kwam voort uit intensieve contacten met horecaeigenaren en personeel. Het voorstel van Fouad samen met de SP om huren tijdelijk te bevriezen kwam mede voort uit de diverse huurders in de problemen die ons benaderen.

Weet ons dus te vinden!

Hartelijke groet,

Pieter Paul, Fouad, Jolanda, Desirée en Gert-Jan